Këngët dhe vjershat e vjetra mbajnë shumë më shumë motive erotike se ç’mund t’ju shkojë ndërmend. Këto krijime kanë kaluar brez pas brezi duke ndryshuar në disa pjesë të tyre, megjithatë e ruajnë kuptimin thelbësor.
Duke qenë se në kohërat e hershme seksualiteti nuk shprehej hapur (edhe pse ka vjersha dhe këngë me vargje të pastra erotike), shumica e këngëve popullore shqiptare përmbajnë plot metafora, krahasime dhe alegori që “maskojnë” kuptimin erotik të tyre.
Një prej simboleve më të përhapura është “burimi”, ku vashat shkonin mbushnin ujë dhe trimat i shikonin nga larg. Por përveç kuptimit të parë, përdoret edhe me nënkuptimin erotik të ujit.
Dhe ka shumë këngë të tilla; ne kemi zgjedhur disa prej më të njohurave:
“25 gërshetat”
“Oh 25 gërsheta/ t’i numërova pa fjeta”- thotë ai, ndërsa vajza i përgjigjet: “Ti s’mi numërove dot/ more djalë borzilok”. Ai përpiqet të tregojë se është “burrë” por ajo nuk ia përkëdhel aspak egon. Megjithatë, ai në fund ia kthen: “Oh, t’i numërova kur flije/ buzëkuqe karafile”.
“As e vogël, as e madhe”
Në këtë këngë popullore shqiptare përdoret simboli i mollëve, që në folklorin shqiptar nënkupton shpesh gjinjtë e gruas: “Seç më the më porosite/ me dy mollë më gostite”, dhe “llokumja”: “Sa të desha, sa të prita/ me llokume të gostita”.
“A kanë ujë ato burime”
Tek kjo këngë ndoshta erotizmi është më i thjeshtë për t’u kuptuar, sepse i këndohet “burimeve që nxjerrin ujë”. Mendojeni pak: për çfarë mund ta ketë fjalën?
“A kan’ ujë ato burime?/ Ti moj buzëkarajfilja ime?”
“Do marr çiften”
Kënga e famshme njihet si këngë për gjahtarët, por në fakt duket qartë se kur thotë “do dal për gjah” e ka fjalën që do dal të gjuajë vajzat, sepse e thotë edhe vetë: “Do marr çiften do dal për gjah/ jaman shoko jaman aman/ e çiftenë me gjithë zagar”. Dhe nuk i shkon rruga dëm: “E pashë dy more të bukura/ E cila të pëlqen more djal’?/ E ajo mes more këputura”.
“Nëmë ujë se plasa”
Këtu duket sikur ai i propozon të kryejnë marrëdhënie, por ajo ia bën të qartë se nuk ka para martese:
“Nëmë ujë se plasa, thëllënxë e Beratit/ Pe me se ta jap, pëllumb i Tomorrit/ Po me dorën tënde, thëllënx e Beratit/ Dorën e kam zënë, Pëllumb i Tomorit/ Po me se e ke zënë, thëllënx e Beratit?/ Me unazën tënde, Pëllumb i Tomorit”
“Çikë e bukur nga Tropoja”
Edhe në këtë këngë, teksti i të cilës u shkrua nga poeti Hamit Aliaj, uji përdoret me kuptim seksual: “O çik’ e bukur nga Tropoja/ Kur të shikoj ty me u plak’ harrova/ O unë shum’ gjat’ të kam lyp ty/ O n’grushta tu veç uj’ me pi o uj’ me pi”. Dhe në fund thotë: “O më ka marr etja jam i ri”, që nënkupton se është në moshën kur ka më shumë dëshira seksuale.
“Topolakja”
Këtu beqari i thotë vajzës “mos bëj sikur nuk do” dhe i kërkon që ajo “ta ndezë zjarrin vetë”.
“Mori kumblla gjith lezet, në çfarë bahçe të kon gjet” dhe pastaj “Ndize goce zjarrmin në oxhaqe vet/ mos e luj beqarin, jepi muhabet”. Mirëpo ka frikë se mos vajza është e zënë: “Goce fjalës mos m’i luj, po e lujte mos ma thuj/ ruhu nga zoti e zoti na rujt, mos ke ra në bahçe t’ huj”
