English
Health

Studiuesit zbuluan se në ç'moshë fillojnë sëmundjet mendore dhe përgjigjja s'është aspak si mendoni!

Studiuesit zbuluan se në ç'moshë fillojnë

Të dish se në cilën moshë fillojnë zakonisht sëmundjet mendore është një informacion shumë i rëndësishëm për psikologët. Kur dihet se kur fillon zakonisht një çrregullim, masat e hershme parandaluese dhe ndërhyrjet e hershme mund të kryhen në kohën e duhur. Kjo përmirëson mirëqenien afatgjatë të pacientit krahasuar me një situatë kur terapia fillon vite pas fillimit të një çrregullimi.

Për të siguruar vlerësime të forta se kur fillon sëmundja mendore, duhet të integrohen të dhëna nga sa më shumë pacientë. Kjo është arsyeja pse Solmi dhe kolegët e tij, kryen një meta-analizë të 192 studimeve që hulumtonin fillimin e çrregullimeve mendore. Një meta-analizë është një analizë statistikore që integron rezultatet e shumë studimeve të ndryshme shkencore. Ka avantazhin e të pasurit një madhësi më të madhe të mostrës, duke rritur fuqinë statistikore dhe duke e bërë analizën më pak të ngjarë të ndikohet nga karakteristikat e studimeve individuale.

Në përgjithësi, studimi përfshin të dhëna nga më shumë se 700,000 pacientë të diagnostikuar me një çrregullim mendor. Përveç moshës së shfaqjes për çrregullime të ndryshme, shkencëtarët gjithashtu analizuan përqindjen e njerëzve që zhvilluan një çrregullim mendor para moshës 14, 18 dhe 25 vjeç.

Çrregullimet mendore shpesh fillonin më herët se pritej

Autorët zbuluan se mosha kulmore e shfaqjes së çrregullimeve mendore ishte 14.5 vjeç. Rreth 34.6% e pacientëve shfaqën një çrregullim para moshës 14 vjeç, 48.4% para moshës 18 vjeç dhe 62.5% para moshës 25 vjeç. Kjo tregon se për gati 50% të pacientëve, çrregullimet mendore fillojnë para se të arrijnë moshën e rritur, duke theksuar rëndësinë e ndërhyrjes së hershme dhe masave parandaluese për çështjet e shëndetit mendor në adoleshentë.

Në një hap të dytë, shkencëtarët gjithashtu analizuan moshën e fillimit për forma të ndryshme të çrregullimeve mendore. Ja disa nga gjetjet:

Çrregullime të neurozhvillimit: 5,5 vjeç
Ankthi dhe fobitë: 5,5 vjeç
Çrregullimi obsesiv-kompulsiv: 14.5 vjeç
Çrregullimet e të ngrënit: 15.5 vjeç
Çrregullimet e stresit: 15.5 vjeç
Varësia: 19.5 vjeç
Skizofrenia: 20.5 vjeç
Çrregullime të personalitetit: 20.5 vjeç
Depresioni dhe format e tjera të çrregullimeve të humorit: 20.5 vjeç

Nuk kishte dallime të rëndësishme midis pacientëve burra dhe gra në lidhje me moshën e fillimit.

Nëse ka një gjë që studimi tregon qartë, është që çështjet e shëndetit mendor tek adoleshentët duhet të trajtohen seriozisht. Njerëzit shpesh kanë idenë se shumica e kushteve të shëndetit mendor fillojnë në moshën e rritur, dhe vetëm çrregullimet e zhvillimit fillojnë në fëmijëri. Kur adoleshentët shfaqin ose edhe tregojnë probleme të shëndetit mendor, prindërit ndonjëherë mendojnë se ata do të "rriten" ose "është vetëm një fazë". Studimi tregon se ide të tilla janë të gabuara, dhe problemet mendore në adoleshencë duhet të trajtohen pasi në pothuajse 50%, çrregullimet fillojnë në këtë fazë të jetës.

Burimi: Psychology Today

Mos humbisni edhe

REELS

@millennium.garden Christmas Market: hapësira perfekte për të kaluar kohë me miqtë, për t’u ndalur pas pune apo thjesht për të shijuar dhjetorin ashtu siç duhet. Pije të ngrohta për ditët e ftohta, street food për çdo shije, shtëpiza e ëmbëlsirave për pak ëmbëlsi dhe DJ gjatë fundjavave për ta mbajtur energjinë gjallë. 🎄🎶

Dhjetori është muaji i zgjedhjeve të bukura, i kombinimeve të reja dhe i garderobës që merr pak më shumë vëmendje. Te @paene.al , ky sezon vjen me rehati, elegancë dhe detaje që bëjnë diferencën, sepse çdo sezon meriton një fillim të bukur. 🤍

Good hair days just got better. 🩷 Bukuria e flokëve fillon nga cilësia. Hair Extensions nga @perfect.beautyzone janë të punuara me flokë natyral, të krijuara për të dhënë volum, gjatësi dhe një pamje që duket krejtësisht natyrale.

Artistja e njohur Elhaida Dani ka fituar rolin e Esmeraldes ne versionin italian te musicalit te famshem “Notre Dame de Paris” nga Riccardo Cocciante. Dani, ish-fituesja e edicionit te parë të “Voice of Italia” ka vite që performon në rolin e Esmeraldes (nga viti 2016), ne versionin francez, duke dhene shfaqje sold-out ne teatrot me te medha te botes nga Parisi ne Singapor. Si nje Esmeralda italiane, Elhaida do te performoje ne teatrot me te mira te Italise, duke perfshire edhe 4 netë ne Arena di Verona. “Notre Dame de Paris” eshte nga prodhimet e llojit “musical” me te famshem ne bote dhe ka nje cmim Guiness per hapjen me te suksesshme ndonjehere te nje musical. Prej 27 vjetesh, kjo shfaqje franceze e kompozuar nga Riccardo Cocciante dhe e shkruar nga Luc Plandomon, eshte vene ne skene mbi 5000 here dhe eshte pare nga me shume se 15 milion spektaktore.

Një fustan i bukur e ndryshon menjëherë ndjesinë e festave. ✨ Koleksioni festiv i @kraspiofficial vjen me deri në 50% ulje: i krijuar për netët që kërkojnë më shumë shkëlqim dhe prani. Një koleksion i menduar për ty që, sapo hyn në një dhomë, ndryshon energjinë e saj.

Është zhvilluar në Durrës Turneu Kombëtar i Basketbollit të Unifikuar 2025, një ditë plot plot pozitivitet,sport dhe momente frymezuese. Special Olympics Albania, me mbështetjen e Coca-Cola, solli në fushë mbi 150 sportistë që na kujtuan se sporti është për të gjithë. Një event që inspiroi, bashkoi dhe tregoi sa bukur është kur talenti dhe përfshirja shkojnë krah për krah. ❤️✨ #UnifiedSports #CocaColaBottlingShqipëria #SpecialOlympics #BasketballForAll

Lëkura jote meriton më të mirën dhe ky është momenti. ✨ Përfito 35% ulje në të gjitha injeksionet gjatë ofertës festive në Dermaluxe Clinic Tirana. Kujdes i avancuar dhe rezultate të sigurta. @dermaluxe_clinic_tirana ℹ️ Për më shumë informacion, shkoni në stories / highlights.

Ishte diss për nusen apo diçka e lezetshme për t’u përmendur? Po nusja po qesh nga sikleti apo e vlerësoi fjalimin e tij? Si e shihni ju këtë moment viral?

Shakira këndon me djemtë e saj në Buenos Aires

🚘 @auto.trego është një platformë moderne shqiptare për shit-blerje automjetesh, që ofron një përvojë të shpejtë dhe efektive ⬇️ ▪️ Publikimi i makinës është falas dhe procesi është shumë i thjeshtë. ▪️ Website me dizajn të pastër dhe filtra të avancuar kërkimi, që mundësojnë gjetjen e makinës sipas çmimit, vitit, markës dhe kilometrave. ▪️ Në platformë mund të krijoni profile, të shisni ose të ruani makinat e preferuara dhe të kontaktoni shitësit direkt. ▪️ Audienca është e fokusuar ekskluzivisht në tregun e automjeteve, duke garantuar blerës dhe shitës realë.

Researchers have found that at what age do mental illnesses start and the answer is not at all what you think!

Studiuesit zbuluan se në ç'moshë fillojnë

Knowing at what age mental illness usually begins is very important information for psychologists. When it is known when a disorder usually starts, early preventative measures and early interventions can be performed in a timely manner. This improves the long-term well-being of the patient compared to a situation where therapy begins years after the onset of a disorder.

To provide strong estimates of when mental illness begins, data from as many patients as possible should be integrated. This is why Solmi and colleagues (2021) just conducted a meta-analysis of 192 studies investigating the onset of mental disorders. A meta-analysis is a statistical analysis that integrates the results of many different scientific studies. It has the advantage of having a larger sample size, increasing statistical power and making analysis less likely to be influenced by the characteristics of individual studies.

Overall, the study includes data from more than 700,000 patients diagnosed with a mental disorder. In addition to the age of onset for various disorders, the scientists also analyzed the percentage of people who developed a mental disorder before the ages of 14, 18 and 25 years.

Mental disorders often started earlier than expected

The authors found that the peak age of onset of mental disorders was 14.5 years. About 34.6% of patients developed a disorder before the age of 14, 48.4% before the age of 18, and 62.5% before the age of 25. This shows that for nearly 50% of patients, mental disorders begin before they reach adulthood, emphasizing the importance of early intervention and preventative measures for adolescent mental health issues.

In a second step, the scientists also analyzed the age of onset for various forms of mental disorders. Here are some of the findings:

Neurodevelopmental disorders: 5.5 years old
Anxiety and phobias: 5.5 years old
Obsessive-compulsive disorder: 14.5 years old
Eating disorders: 15.5 years old
Stress disorders: 15.5 years old
Addiction: 19.5 years old
Schizophrenia: 20.5 years old
Personality disorders: 20.5 years old
Depression and other forms of mood disorders: 20.5 years

There were no significant differences between male and female patients regarding onset age.

If there is one thing the study clearly shows, it is that adolescent mental health issues need to be taken seriously. People often have the idea that most mental health conditions start in adulthood, and only developmental disorders begin in childhood. When teens exhibit or even show mental health problems, parents sometimes think they will "grow up" or "it's just a stage". Research shows that such ideas are wrong, and mental problems in adolescence need to be addressed as in almost 50%, the disorders start at this stage of life.

Source: Psychology Today

×