Nëse ndihesh i/e lodhur, i/e acaruar apo thjesht ndryshe nga zakonisht, ka një mundësi të madhe që stresi të jetë duke bërë të vetën. Nga angazhimet e përditshme te pasiguria financiare dhe trysnia sociale, shumica prej nesh përballen me një nivel të caktuar stresi. Por kur ky stres bëhet i vazhdueshëm dhe i fuqishëm, mund të shndërrohet në një problem më të madh: mbistresin.

Stres vs. Mbistres: Çfarë i dallon?

Stresi është një reagim normal ndaj situatave të vështira, por mbistresi ndodh kur këto situata zgjasin për një kohë të gjatë dhe trupi nuk ka më kapacitet për të përballuar. Nëse stresi i zakonshëm është si një alarm që bie për t’ju paralajmëruar, mbistresi është sikur të jetosh me një alarm që nuk ndalon kurrë.

Për shembull, përgatitja për një provim mund të jetë stresuese, por pasi provimi përfundon, stresi largohet. Ndërkohë, një punë me ritëm të shpejtë dhe afate të vazhdueshme mund të çojë në mbistres, sepse trupi nuk ka kohë të rikuperohet.

Shkaqet e mbistresit

Mbistresi mund të shkaktohet nga faktorë të ndryshëm, si:

• Sëmundje kronike

• Probleme financiare ose humbja e një pune

• Konflikte familjare ose martesore

• Ngarkesa e madhe e punës dhe mungesa e pushimit

• Ndjenja e pasigurisë dhe e paparashikueshmërisë

Nëse je duke kaluar një periudhë të gjatë stresuese dhe ndjen se nuk po arrin dot të rikuperohesh, mund të jetë koha të bësh një hap pas dhe të vlerësosh situatën.

Shenjat që tregojnë se je mbistresuar

Nëse nuk je i/e sigurt nëse je thjesht i/e stresuar apo mbistresuar, këto janë disa nga shenjat kryesore që duhet të marrësh në konsideratë:

1. Probleme me gjumë

Nëse stresohesh, mund të kesh disa netë të shqetësuara. Por nëse ke probleme të vazhdueshme me gjumin, si pagjumësia ose zgjimi i shpeshtë gjatë natës, atëherë mbistresi mund të jetë fajtori kryesor.

2. Ankth dhe acarim i vazhdueshëm

Një nivel i caktuar ankthi është normal kur je i/e stresuar, por mbistresi mund ta përkeqësojë këtë ndjenjë, duke të bërë më të irrituar dhe më të ndjeshëm ndaj situatave të zakonshme.

3. Dhimbje koke të shpeshta

Nëse po përjeton dhimbje koke më shpesh se zakonisht, veçanërisht pas një dite të ngarkuar, ka shumë gjasa që stresi i tepërt të jetë shkaktari.

4. Probleme me tretjen

Stresi mund të ndikojë në sistemin tretës, duke shkaktuar dhimbje stomaku, fryrje apo ndryshime në oreks. Nëse ke vënë re që po përballesh me këto simptoma shpesh, duhet të mendosh për mënyrat e menaxhimit të stresit.

5. Rrahje të shpeshta zemre

Në momente stresi, zemra mund të rrahë më shpejt, por kur kjo ndodh në mënyrë të vazhdueshme edhe kur je i/e qetë, mund të jetë një shenjë e mbistresit që po ndikon në trupin tënd.

6. Probleme me lëkurën

Nëse ke vënë re që lëkura jote po shpërthen me akne ose irritime pa ndonjë arsye të dukshme, stresi mund të jetë shkaku. Stresi çliron hormone që mund të përkeqësojnë problemet e lëkurës.

7. Ulje e sistemit imunitar

Nëse sëmuresh shpesh ose ndihesh vazhdimisht i/e lodhur, mbistresi mund të ketë ulur aftësinë e trupit për të luftuar infeksionet.

8. Dhimbje kronike

Stresi afatgjatë mund të kontribuojë në dhimbje të vazhdueshme të trupit, veçanërisht në shpinë, shpatulla dhe qafë.

9. Ulje e dëshirës seksuale

Stresi i vazhdueshëm mund të ndikojë në prodhimin e hormoneve dhe si pasojë, të ulë dëshirën për intimitet.

10. Lodhje e pashpjegueshme

Edhe kur fle mirë dhe nuk bën shumë aktivitet fizik, mund të ndihesh i/e rraskapitur nëse po përballesh me mbistres.

Si ta menaxhosh mbistresin?

Nëse ke vënë re disa nga këto shenja tek vetja, është e rëndësishme të gjesh mënyra për të menaxhuar stresin përpara se të ndikojë seriozisht në shëndetin tënd. Disa strategji që mund të ndihmojnë janë:

Bëj pushime të rregullta – Edhe disa minuta shkëputje nga puna mund të ndihmojnë.

Merr frymë thellë dhe praktiko meditimin – Teknikat e relaksimit ndihmojnë në uljen e stresit.

Përcakto kufij – Mos u mbingarko me angazhime dhe mëso të thuash “jo”.

Bëj aktivitet fizik – Ushtrimet ndihmojnë në çlirimin e endorfinave, duke reduktuar stresin.

Kujdesu për gjumin – Vendos një rutinë të rregullt dhe shmang ekranet para gjumit.

Fli mjaftueshëm dhe ushqehu shëndetshëm – Trupi yt ka nevojë për energji të mirë për të përballuar stresin.

Fol me dikë – Bisedat me miqtë, familjen ose një terapist mund të ndihmojnë jashtëzakonisht shumë.

Stresi është pjesë e jetës, por nuk duhet të marrë drejtimin e saj. Nëse po përjeton mbistres të vazhdueshëm, mos e neglizho. Kujdesu për veten dhe gjej mënyra për ta menaxhuar përpara se ai të ndikojë në mirëqenien tënde!