English
Lifestyle

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë gjasa të jetojnë deri në 100 vjeç

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë
Japoni/ AP Photo

Personat që mbushin 100 vjeç këtë vit kanë përjetuar shumë ndryshime historike. Të lindur në vitin 1925, midis dy luftërave botërore, ata kanë parë gjithçka, nga shpikja e penicilinës deri te zhvillimi i TikTok-ut.

Por shumë pak njerëz e arrijnë këtë moshë. Sipas Kombeve të Bashkuara, rreth 630,000 persona janë njëqind-vjeçarë në mbarë botën, dhe shumica jetojnë në vetëm 10 vende, në Azi, Europë dhe Amerikë të Veriut, që ndryshojnë në madhësi, ekonomi, politikë dhe shëndetësi.

Një në pesë njëqind-vjeçarë jeton në Japoni, e cila ka jetëgjatësinë më të lartë, me 88 vjet për gratë dhe 82 për burrat. Pas Japonisë vijnë SHBA-ja, Kina dhe India, por krahasuar me popullsinë, vende europiane si Franca, Greqia dhe Italia renditen më lart.

“Shteti japonez është në krye të të gjitha listave,” thotë Solveig Cunningham, profesoreshë e kërkimeve mbi shëndetin dhe jetëgjatësinë në Institutin Demografik të Holandës.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

Kjo lidhet me ushqimin, aktivitetin fizik dhe ambientin e shëndetshëm. Megjithatë, Cunningham thekson se duhet të studiohet shëndeti i emigrantëve në Japoni për të kuptuar më mirë.

Jetëgjatësia ekstreme ka intriguar shkencëtarët dhe ka frymëzuar shumë libra dhe programe televizive. Një teori e njohur është ajo e “zonave blu,” rajone ku njerëzit jetojnë gjatë për shkak të stilit të shëndetshëm të jetesës dhe gjenetikës.

Por disa studiues kanë ngritur dyshime mbi saktësinë e këtyre zonave, duke përmendur gabime administrative dhe mashtrime në regjistrat e lindjes dhe pensionet.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

Cunningham pranon se ka disa “anomali në të dhëna”, por ato nuk ndikojnë në trendet kryesore, pasi vendet me më shumë njëqind-vjeçarë kanë jetëgjatësi më të lartë mesatare.

“Ato janë vende ku njerëzit jetojnë më gjatë, prandaj më shumë arrijnë moshën 100 vjeç,” shpjegon ajo.

Edhe në vende me jetëgjatësi më të ulët, ata që mbijetojnë janë shumë të fortë. Nuk duket të ketë ndonjë “përbërës magjik” për jetëgjatësinë.

Ekspertët bien dakord se faktorët kryesorë megjithatë janë: aktivitet fizik i rregullt, ushqim i shëndetshëm, kujdes mjekësor, gjumë i mjaftueshëm, shmangie e duhanit dhe alkoolit, dhe menaxhim i stresit.

“Nuk jam shumë e bindur për efektet e peshkut, çokollatës apo një gotë vere,” tha Cunningham me buzëqeshje.

Burimi: Euronews

Mos humbisni edhe

REELS

@marsey.al është për ato që e dinë çfarë duan nga stili i tyre. Për silueta që ndihen mirë, detaje që bien në sy pa zhurmë dhe veshje që ecin në të njëjtin ritëm me ty. Këtë sezon, koleksioni i Marsey vjen me 30% ulje - një arsye më shumë për të zgjedhur veshje që i qëndrojnë kohës, jo trendeve. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Gati për festat, por pa çantën e duhur? @opal.shop.albania ka publikuar koleksionin që e bën çdo look të duket i menduar deri në fund. 👛

Këtë sezon, teksa zgjidhni dhuratën perfekte për familjarët apo njerëzit e zemrës, @luxurybox.vsh ju dhuron edhe juve diçka të veçantë: një dhuratë argjendi falas në çdo porosi. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

@optika_shqiptaro_gjermane vlerësohet nga Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Tiranë Me çmimin “Të Pakapshmit” Një nderim për vizionin e guximshëm, inovacionin dhe standardet e larta Gjithmonë një hap përpara, duke vendosur kufij të rinj në fushën e optikës 👓

👀 😈 . . Photo Credit: @artonhumolli_photography

Ka vende ku kafshët thjesht qëndrojnë dhe ka vende ku ndihen si në shtëpi. 🐾💛 @pet_hotel_together është krijuar për të ofruar kujdes dhe dashuri për qentë dhe macet tuaja: nga day care dhe hoteli, te grooming dhe shërbime të tjera të dedikuara për mirëqenien e tyre. Çdo detaj është menduar që miku juaj katërputrosh të ndihet i sigurt, i qetë dhe i përkëdhelur, çdo ditë. 🐱 🐶 ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Po ju prezantojmë me zbulimin tonë më të fundit. Power Beef Burger dhe Golden Patato Bites nga @greenandprotein.al . Na falenderoni kur t’i provoni💕

Ndër personazhet që u bënë pjesë e këtij edicioni janë gazetarë, këngëtarë e artistë, të tjerë më të tërhequr nga ekrani, e disa të panjohur. Si i komentoni? 1. Miri (Armir Shahini), këngëtar 2. Brikena Selmani, Miss Grand Kosova 2025 3. Kristi Lamaj, këngëtar 4. Ilir Vrenozi, personazh TikTok-u 5. Lore, këngëtare 6. Seno Fishta, moderator podkasti 7. Lorna Hysa, influencuese 8. Mal Retkoceri, këngëtar 9. Xhodi Skura, blogere 10. Angelo Haruni, gazetar 11. Selin Bollati, balerinë 12. Armir Tola, inxhinier ndërtimi 13. Stine (Ernest Duka), këngëtar 14. Sabina Mete, moderatore

@aliskallaci u shpall fitues i edicionit të 64-t të “Festivalit të Këngës” me këngën “Nân” dhe do të përfaqësojë Shqipërinë në Eurovision 2026. Në vendin e dytë u rendit @inis_neziri me “Ta kam fal”, ndjekur nga @sheilahaxhiraj me këngën “Zemra e tokës” në vendin e tretë.

Në @grandsalon.al , çdo shërbim është menduar për të të ofruar një transformim të plotë, nga flokët te thonjtë. Me këtë ofertë speciale përfiton: 1️⃣ lyerje flokësh e personalizuar 2️⃣ trajtim ushqyes për flokë më të shëndetshëm 3️⃣ prerje që i përshtatet stilit tënd 4️⃣ manikye për një pamje të kuruar në çdo detaj

Why people in this country are more likely to live to 100

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë
Japan/ AP Photo

People turning 100 this year have experienced many historical changes. Born in 1925, between the two world wars, they have seen everything from the invention of penicillin to the development of TikTok.

But very few people reach that age. According to the United Nations, about 630,000 people are centenarians worldwide, and most live in just 10 countries, in Asia, Europe and North America, which vary in size, economy, politics and health.

One in five centenarians lives in Japan, which has the highest life expectancy, at 88 years for women and 82 for men. Japan is followed by the US, China and India, but compared to population, European countries such as France, Greece and Italy rank higher.

“The Japanese state is at the top of all the lists,” says Solveig Cunningham, professor of health and longevity research at the Netherlands Demographic Institute.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

This is linked to nutrition, physical activity and a healthy environment. However, Cunningham stresses that the health of immigrants in Japan needs to be studied to better understand.

Extreme longevity has intrigued scientists and inspired many books and television programs. One popular theory is that of “blue zones,” regions where people live long lives due to healthy lifestyles and genetics.

But some researchers have raised doubts about the accuracy of these areas, citing administrative errors and fraud in birth and pension registries.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

Cunningham admits there are some "anomalies in the data", but they do not affect the main trends, as countries with more centenarians have higher average life expectancies.

"Those are places where people live longer, so more people reach the age of 100," she explains.

Even in countries with lower life expectancies, those who survive are very strong. There doesn't seem to be any "magic ingredient" for longevity.

Experts agree that the main factors, however, are: regular physical activity, healthy eating, medical care, sufficient sleep, avoiding smoking and alcohol, and stress management.

"I'm not very convinced about the effects of fish, chocolate or a glass of wine," Cunningham said with a smile.

Source: Euronews

×