A ju ka ndodhur ndonjëherë të takoni dikë që fillimisht ju është dukur interesant, por më vonë keni kuptuar se nuk ishte aq i zgjuar sa mendonit? Sa mirë do të ishte të ekzistonte një mënyrë për ta kuptuar këtë që në fillim, përpara se të investojmë në miqësi, marrëdhënie apo partneritete.
Sipas filozofit Julian de Medeiros, ligjërues i teorisë politike në Universitetin e Kentit, ekziston një sjellje e thjeshtë që mund të zbulojë nivelin e vërtetë të inteligjencës së një personi. Në videot e tij në TikTok, ku njihet si @julianphilosophy, ai shpjegon tema të filozofisë dhe vetënjohjes në mënyrë të qasshme për publikun e gjerë.
Në një nga videot e tij të fundit, ai ngre një pikë mjaft interesante: një ndër treguesit më të qartë të mungesës së inteligjencës është paaftësia për të marrë përgjegjësi.
Ai i referohet një thënieje të Ernest Bevin, një politikan britanik aktiv në vitet 1920–1940:
“Njerëzit që s’janë inteligjent kërkojnë gjithmonë një kokë turku.”
Nëse një person fajëson gjithmonë të tjerët për problemet që has, në vend që të bëjë vetëanalizë, ai jo vetëm që shmang përgjegjësinë, por edhe bllokon zhvillimin personal. Siç thotë de Medeiros:
“Një shenjë që dikush nuk është shumë i zgjuar është se gjithmonë fajëson të tjerët. Nuk është kurrë faji i tyre. Është gjithmonë faji i dikujt tjetër.”
Kjo sjellje është më e zakonshme sesa mendojmë. E shohim në politikë, në marrëdhënie familjare, në punë, kudo ku njerëzit shmangin përballjen me veten dhe gabimet e tyre.
De Medeiros thekson se marrja e përgjegjësisë është një shenjë e inteligjencës së lartë, sepse kërkon introspeksion, vetëdije dhe një dëshirë të vërtetë për të evoluar. Një person i zgjuar është i rreptë me veten, analizon gabimet e veta dhe kërkon të përmirësohet. Ndërsa një person jo i zgjuar ka gjithmonë nevojë për një "armik" për të justifikuar vendimet e veta.
Edhe psikologjia mbështet këtë ide: vetëdija, aftësia për reflektim dhe qëndrimi autokritik janë tregues të inteligjencës së zhvilluar. Madje edhe nevoja për kohë vetëm dhe rehatia për të qenë vetëm me mendimet e tua janë cilësi të njerëzve me inteligjencë të lartë.
Në thelb, kurioziteti për veten dhe rolin tonë në botë është një tipar kyç i asaj që psikologët e quajnë inteligjencë intrapersonale, një nga llojet e inteligjencave të shumëfishta që identifikoi Howard Gardner. Së bashku me inteligjencën ndërpersonale (aftësinë për të kuptuar të tjerët), ato lidhen ngushtë me inteligjencën emocionale, një formë e sofistikuar e mendjes që shkon përtej njohurive akademike.
Në një tjetër video, de Medeiros citon filozofin e lashtë Plutark:
“Mendja nuk është një enë që duhet mbushur, por një zjarr që duhet ndezur.”
Ai shpjegon se inteligjenca nuk matet me sa mirë i di dikush gjërat përmendësh, por me etjen për të mësuar, me kuriozitetin dhe dëshirën për të kuptuar botën përtej së dukshmes. Inteligjenca kërkon skepticizëm, mendim kritik dhe një gatishmëri për të vënë gjithçka në pikëpyetje, përfshirë edhe veten.
